Ciąża u kobiety chorującej na padaczkę

Przygotowanie do ciąży u kobiety chorującej na padaczkę to długoterminowy proces, który warto szczegółowo omówić i zaplanować, a następnie wprowadzić zalecenia w życie jeszcze na długo przed etapem starania się o dziecko.

Planowanie ciąży u pacjentki chorej na padaczkę

U większości pacjentek z epilepsją ciąża przebiega prawidłowo, a ponad 90% z nich rodzi zdrowe dzieci. Nie możemy jednak zdawać się na przypadek. Wiemy bowiem, że niekontrolowane napady padaczkowe oraz nieodpowiednio dobrane leczenie wiążą się z ryzykiem zarówno dla mamy, jak i dla dziecka.

Ważne jest, aby kobieta pozostawała pod opieką specjalistów mających potrzebną wiedzę i doświadczenie w opiece nad pacjentkami chorującymi na padaczkę, a kluczem do bezpieczeństwa jest odpowiednio wczesne zaplanowanie ciąży. Daje nam to możliwość optymalizacji leczenia, czyli dostosowania rodzaju i ilości leków do potrzeb w okresie ciąży. Każda zmiana w leczeniu wymaga bowiem czasu na ocenę jego skuteczności, a to nie dzieje się z dnia na dzień.

Pomimo wzrostu świadomości i wiedzy na temat padaczki nadal około 40% ciąż jest nieplanowanych. Idealnie byłoby, gdyby każda młoda kobieta od momentu rozpoznania padaczki miała dobierane leczenie optymalne w potencjalnej ciąży, bez względu na to, kiedy i czy w ogóle planuje macierzyństwo. W praktyce często jednak dzieje się inaczej.

Jak do ciąży powinna się przygotować pacjentka chora na epilepsję

Nie ma jednej ścieżki, jednego idealnego schematu przygotowania do ciąży które moglibyśmy wprowadzać tak samo u wszystkich kobiet z epilepsją. Każdy przypadek padaczki jest inny, każda pacjentka ma inny rodzaj napadów, inną ich częstość, różna jest skuteczność stosowanych leków. Dlatego planowanie ciąży to przemyślany krok po kroku i dobrany indywidualnie plan działania, obejmujący:

• optymalizację leczenia przeciwpadaczkowego – Twój neurolog prowadzący zweryfikuje stosowane leczenie i zoptymalizuje je pod kątem skuteczności, czyli stopnia opanowania napadów padaczkowych, oraz bezpieczeństwa, czyli najniższego możliwego ryzyka teratogenności;
• suplementację kwasu foliowego – suplementacja folianami powinna się rozpoczynać co najmniej 3 miesiące przed zajściem w ciążę i być kontynuowana w trakcie ciąży, a także w połogu i w okresie karmienia piersią;
• pomiar stężenia leków przeciwpadaczkowych we krwi – stężenie większości leków przeciwpadaczkowych nowej generacji w surowicy może się wahać w ciąży, a obniżone może przyczynić się do nasilenia napadów, wskazane jest zatem monitorowanie stężenia wybranych leków we krwi przed ciążą i przynajmniej raz w każdym trymestrze – decyzję o tym, czy i kiedy powinno się wykonać takie pomiary, podejmie Twój lekarz neurolog;
• stworzenie możliwości wymiany informacji pomiędzy neurologiem, ginekologiem i położną – istotny jest wybór specjalistów mających doświadczenie w opiece nad kobietami chorującymi na padaczkę oraz umożliwienie im kontaktu między sobą, gdyby zaistniała taka konieczność;
• wprowadzenie zasad bezpieczeństwa w trakcie ciąży i w okresie połogu – napady padaczkowe, zarówno uogólnione, jak i ogniskowe, mogą prowadzić do przypadkowych upadków i urazów; zadbanie o właściwe przygotowanie się do porodu, wprowadzenie do codziennego życia konkretnych nawyków pozwoli na zminimalizowanie ryzyka urazów w przypadku wystąpienia napadu;
• omówienie możliwości i ważnych zasad karmienia piersią – karmienie piersią jest możliwe u większości kobiet chorujących na padaczkę, bezpieczeństwo zależy w dużej mierze od stosowanego leczenia – omówienie tego tematu z neurologiem jeszcze w czasie ciąży pozwoli Ci podjąć decyzję dotyczącą sposobu karmienia dziecka.

Kiedy zaplanować ciążę

Trudno jednoznacznie określić czas potrzebny na przygotowanie do ciąży – u każdej pacjentki wygląda to zupełnie inaczej. Wiemy na przykład, że brak napadów od 9 do 12 miesięcy przed ciążą daje ponad 70-90% szans, że nie będzie ich także w trakcie jej trwania. Dlatego im wcześniej omówisz tematykę ciąży z neurologiem, tym więcej cennego czasu zyskasz na przygotowania.

Projekt ciąża z CTP Neurosphera

W CTP Neurosphera leczymy kobiety w każdym wieku, od początku wprowadzając najwyższe standardy opieki neurologicznej. Przyjmujemy również pacjentki chcące przejść pod naszą opiekę w okresie przygotowań do ciąży, na czas ciąży i połogu. Każdego roku specjaliści Neurosphery prowadzą leczenie wielu kobiet planujących macierzyństwo, aktywnie towarzyszą im w trakcie przygotowań do ciąży, nadzorują przebieg samej ciąży oraz wspierają rodziców w okresie połogu.

Nasza specjalistka, neurolog Maja Kopytek-Beuzen, szczególnie dużą wagę przywiązuje do propagowania wiedzy na temat padaczki wśród kobiet, organizując bezpłatne akcje edukacyjne i prowadząc profil informacyjny na FB skierowany właśnie do takich pacjentek: https://www.facebook.com/KobiecosciPadaczka.

Pamiętaj, aby jak najwcześniej przedyskutować tematykę ciąży i macierzyństwa ze swoim neurologiem!

Autor: dr Maja Kopytek-Beuzen