Padaczka może dotknąć każdego. Niezależnie od wieku, płci, pochodzenia czy warunków życia. Według szacunków 5% społeczeństwa przynajmniej raz doświadczy burzy elektrycznej w mózgu, czyli wytworzenia przez neurony nadmiernego sygnału elektrycznego. Jednak tylko co druga osoba chorująca na epilepsję dowie się, jaka jest przyczyna występującego u niej schorzenia. W takim wypadku możemy powiedzieć, że pacjent zmaga się z padaczką objawową.
Spis treści
Padaczka objawowa – czyli jaka?
O padaczce objawowej mówimy wtedy, kiedy jesteśmy w stanie jasno wskazać jej przyczynę – konkretny powód wywołujący napady, rozpoczynające się w tzw. ognisku padaczkowym.
Niegdyś dotyczyła ona tylko 30% przypadków zachorowań. Obecnie, dzięki lepszym i o wiele skuteczniejszym metodom diagnostycznym, określenie podłoża padaczki jest możliwe u blisko 50% chorych. Przy czym, u najmłodszych pacjentów ta statystyka spada. Tylko co piąty rodzic dowie się, co stoi za wyładowaniami elektrycznymi w mózgu jego dziecka.
Jakie są przyczyny padaczki objawowej?
Nie bez powodu lekarze nie mówią o padaczce jako jednej chorobie, a o padaczkach, podkreślając tym samym jej różne podłoża. Przyczyn występowania u pacjentów padaczki objawowej jest wiele. Jakie?
Urazy głowy
Według statystyk uraz głowy odpowiada za ok. 10% zachorowań na padaczkę u pacjentów w każdej grupie wiekowej: noworodków niemowląt, dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, młodzieży, osób dorosłych, osób starszych (powyżej 60. roku życia). Co ciekawe, napady mające tego rodzaju podłożenie nie pojawiają się od razu, a uaktywniają się od 2 do 5 lat po przebytym wypadku.
Jak wskazują lekarze, największe ryzyko zachorowania na epilepsję niesie za sobą utrata przytomności podczas urazu, połączona z silną traumą i obrażeniami tkanki mózgowej, które pozostawiają po sobie zbliznowacenia. Dlaczego? Neurony wokół takiej blizny (tzw. lezji) są o wiele bardziej pobudzone, co może skutkować wspomnianymi wyładowaniami elektrycznymi. Mniejsze ryzyko niosą za sobą lekkie urazy głowy – są one niebezpieczne jedynie, kiedy dojdzie do nich wielokrotnie.
Zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych lub mózgu
Grzybicze, wirusowe lub bakteryjne zapalenie opon mózgowych, rdzenia kręgowego oraz błon, które otaczają mózg, najczęściej współwystępuje z chorobami wirusowymi lub zakaźnymi. Pozostawia po sobie wspomniane lezje, które powodują pobudzenie neuronów, a w konsekwencji napad padaczki.
Guzy mózgu
Padaczkę mogą wywołać guzy mózgu w każdej znanej medycynie postaci. Jednak nie bezpośrednio. Prowokują one napad, uciskając i podrażniając sąsiadujące z nimi neurony, które w następstwie powodują wyładowania elektryczne.
Udary mózgu
Od 40 do 60% napadów, szczególnie u osób w starszych, mogą powodować udary mózgu będące skutkiem chorób sercowo-naczyniowych. Uszkadzają one określone miejsca w mózgu. Skutkiem jest powstanie wspomnianych już blizn pobudzających neurony, a konsekwencją – napad. Ten może pojawić się już nawet w ciągu 24 godzin po przebytym udarze.
Choroby metaboliczne
Zaburzenia metaboliczne to schorzenia, u których podłoża stoi nieprawidłowy przebieg procesów metabolicznych, czyli rozkładu i przetwarzania składników pokarmowych w organizmie. Są to na przykład: zespół deficytu transportera glukozy typu 1, choroby mitochondrialne czy też zaburzenia metabolizmu kreatyny.
Należy również podkreślić, że epilepsja w najmłodszej grupie wiekowej jest często również skutkiem zmian w mózgu powstałych w okresie płodowym, chociażby na skutek zatrucia matki lub jej choroby. Za padaczkę odpowiada także uszkodzenie mózgu powstałe podczas porodu.
Nie tylko padaczka objawowa
Warto dodać, że padaczka objawowa nie jest jedynym typem napadów, z jakimi zmagają się pacjenci. Ze względu na ich przyczynę lekarze wyróżniają:
- padaczkę genetyczną – kiedy czynnikiem decydującym o jej wystąpieniu jest podłoże genetyczne,
- padaczkę o nieznanej etiologii – kiedy lekarze dostępnymi metodami nie są w stanie ustalić jej przyczyny.
Więcej o ich specyfice napiszemy w kolejnych wpisach na naszym blogu.
